کاهش شنوایی شغلی:
با پیشرفت صنعت و تکنولوژی و استفاده از دستگاه و ماشین آلات گوناگون در صنایع، به مراتب آلوگی های صوتی ناشی از محیط شغلی نیز رو به افزایش است. افرادی که در کارخانه ها و محیط های صنعتی مشغول به کار هستند، روزانه در معرض این سروصداها قرار دارند و درصورت عدم کنترل این سروصداها، ممکن است به آسیب های جبران ناپذیری منجر شود. یکی از رایج ترین بیماری های شغلی که به مرور زمان در افراد ایجاد می شود، همین ناشنوایی و کم شنوایی ناشی از سروصداهای شغلی است. البته تشخیص این بیماری دشوار است.
انواع افت شنوایی کدامند؟
کاهش شنوایی شامل کاهش شنوایی انتقالی، کاهش شنوایی مختلط و کاهش شنوایی حسی عصبی است.
-
کاهش شنوایی حسی عصبی:
آسیبی که به سلول های گیرنده گوش داخلی انسان آسیب وارد می کند، نوع حسی عصبی است . این کاهش شنوایی ناشی از پیرگوشی، ضربه به سر و صدای زیاد است. البته ضربه به سر مخصوصا قسمت های پس سر، باعث کاهش شنوایی حسی عصبی می شود.
-
کاهش شنوایی انتقالی:
در صورتی که به پرده گوش و استخوانچه گوش میانی و یا کانال گوش خارجی آسیب وارد شود، این نوع کاهش شنوایی از نوع هدایتی خواهد بود. در صورت ضربه به قسمت گیجگاه گوش و یا عفونت گوش، ممکن است افراد دچار این نوع ناشنوایی شوند.
-
کاهش شنوایی مختلط:
درصورت آسیب وارده به گوش ترکیبی از دو نوع قبلی باشد، نوع شنوایی مختلط خواهد بود.
چه عواملی منجر به افت شنوایی شغلی می شود؟
- مواجه با سروصداهای بلند که ممکن است به صورت کوبه ای و یا صدای بلند مدام باشد: سروصدای کوبه ای نسبت به صداهای مداوم، باعث افت شنوایی بیشتری می شود. صدای مداوم و بلند به مرور باعث افت شنوایی می شود. صداهای بالای 85 دسی بل معمولا خطرناک مطرح می شود.
- مواد شیمیایی اتوکسیک:
قرار گرفتن در معرض برخی از مواد شیمیایی خاص، بدون این که سروصدایی باشد، باعث افت شنوایی می شود. از جمله مواد شیمیایی می توان به حلال های آلی (اتیلن، استایرن، اتیل بنزن)، فلزات سنگین(جیوه، سرب،کبالت، لیتیوم، توریوم) گازهای خفقان آور(مونوکسید کربن، سیانید هیدروژن)، و آفت کش ها اشاره کرد. برخی از کارگران و مشاغلی مانندآتش نشانی بیشتر در معرض این مواد شیمیایی قرار می گیرند.
- ارتعاش: یکی دیگر از عواملی که در محیط کار منجر به افت شنوایی شغلی می شود، ارتعاش است، تحقیقات نشان می دهد که ارتعاش به سلول های گیرنده شنوانی آسیب وارد می کند. این نوع آسیب در گروه کاهش شنوایی حسی دسته بندی می شود.
چه عواملی دیگری می تواند موجب کم شنوایی شغلی شود؟
در کنار عواملی که ذکر کردیم، سلامت عمومی افراد، ژنتیک، سن، روش و کیفیت زندگی، نژاد و قومیت همگی در کم شنوایی شغلی موثرند. افراد درسنین بالاتر بیشتر دچار ناشنوایی شغلی می شوند. البته طبق تحقیقاتی که اخیرا انجام شده، نتایج نشان می دهد که مردان به نسبت زنان بیشتر دچار کم شنوایی ناشی از نویز می شوند. فشارخون و چربی بالا و مصرف دخانیات می تواند تشدید کننده این مشکل در افراد باشد.
آیا کم شنوایی شغلی به صورت متقارن و در هر دو گوش رخ می دهد؟
کاهش شنوایی شغلی معمولا به صورت قرنیه است. اما ممکن است در برخی از مشاغل که صدای محیط به صورت غیرقرینه است، افراد دچار کم شنوایی یک گوش شوند. مشاغلی که معمولا در یک محیط بسته مانند ساختمان و سوله ها انجام می شود، اغلب ایجاد کم شنوایی در هر دوگوش و مشاغلی که بیرون و در فضای باز هستند ممکن است باعث بروز کم شنوایی در یک گوش شود. تیراندازی از جمله مشاغلی است که باعث بروز کم شنوایی در یک گوش می شود و افرادی که راست دست هستند و تفگ را روی شانه چپ حمل می کنند، دچار کاهش شنوایی در گوش چپ می شوند.
چه مشاغلی بیشتر در معرض مشکلات کم شنوایی شغلی قرار دارند؟
آهنگران، خدمه پرواز، اهالی موسیقی، کارگران ساختمانی، کشاورزان و دامپروران، رانندگان و افراد مشغول در صنایع، انتشارات، آتش نشانان، کارگران دریایی و خدمه کشتیرانی از جمله مشاغلی هستند که افراد در آن بیشتر دچار کم شنوایی ناشی از شغل و نویز می شوند.
کم شنوایی شغلی چه علایمی می تواند داشته باشد؟
با توجه به این که کم شنوایی ناشی از نویز به مرور اتفاق می افتد، افراد ممکن است در ابتدا متوجه نشوند. آن چه مهم است، توجه به برخی از عکس العمل ها در هنگام شنیدن صداهای پس زمینه در یک محیط و یا درک گفتار در محیط های پرسر و صدا است. به عنوان مثال ممکن است افراد در ابتدا ،به هنگام تماشای تلویزیون صدای آن را زیاد کنند و یا در هنگام صحبت با تلفن همراه، میزان صدای آن را به بالاترین حد خود برسانند و یا حتی در هنگام صحبت با تلفن و عدم درک مکالمه به طور کامل، مدام تلفن را از گوش چپ به گوش راست و یا بالعکس جا به جا کنند. این نشانه ها می تواند نشان دهنده مشکلاتی در شنوایی باشد که در این صورت توصیه می شود زودتر به متخصص ادیولوژیست مراجعه شود.
برای پیشگیری از کم شنوایی ناشی از شغل چه اقداماتی می توان انجام داد؟
- با توجه به این که 75 درصد بیماری های شغلی مربوط به مشکلات شنوایی است توصیه می شود در صنایع، از دستگاه هایی استفاده کرد که آلودگی صوتی کمتری را تولید می کنند.
- نکته بعدی درباره مسافت دستگاه و محل کار کارکنان است، در صورت امکان توصیه می شود که دستگاه ها دور از محیط کار افراد قرار داشته باشند.
- مواد میراکننده در سطوح مرتعش می تواند کارساز باشد.
- استفاده از گوشی های مناسب و تجهیزات برای افرادی که در نزدیکی دستگاه فعالیت می کنند، توصیه می شود.
- تعمیر و سرویس مداوم دستگاه ها می تواند از ایجاد سروصدای اضافی ناشی از خراب شدن آن ها جلوگیری کند.
- موضوع بعدی زمان بندی و ایجاد شیفت های کاری متعدد برای افراد است تا یک فرد به مدت طولانی در معرض صدا قرار نداشته باشد.
- با استفاده از عایق های مناسب در اطراف برخی از دستگاه ها می توان از پخش صدای آن ها در محیط جلوگیری کرد.
- انجام آزمایشات طب کار و آزمایشات دوره ای می تواند در تشخیص زودهنگام کم شنوایی های شغلی موثر باشد.
